Daniël Kolf, Julia Ghysels en het hele ensemble van [meeuw] zijn de winnaars van de Theo d’Ors van 2025, de prijzen voor de meest indrukwekkende acteerprestaties van het voorbije seizoen. Dat maakte de VSCD Toneeljury vanavond bekend op het Gala van het Nederlands Theater in Internationaal Theater Amsterdam.
Op de ‘Oscaravond’ van het Nederlands Toneel heten alle acteerprijzen sinds vorig jaar Theo d’Ors. Ze worden toegekend aan de beste hoofdrol, beste bijrol en meest grensverleggende podiumprestatie van vorig seizoen.
Daniël Kolf vertolkte volgens de jury de meest indrukwekkend hoofdrol in de muziektheatervoorstelling De dood van Benny Simons van Orkater. ‘In de krachtige en aangrijpende titelrol geeft hij het morele en emotionele spanningsveld van zijn personage met grote precisie vorm. Hij toont een indrukwekkend scala aan emoties – van woede en wanhoop tot tederheid en twijfel – en weet deze vloeiend met elkaar te verbinden.’
Actrice Julia Ghysels viel op in haar bijdragende rol als getroebleerde godin in Holly Goosebumps van Het Zuidelijk Toneel. De voorstelling bestaat uit een veeleisende mix van registers en speelstijlen die het uiterste vraagt van het ensemble. En Ghysels beheerst die complexe stijl volgens de jury ‘meesterlijk’: ‘schijnbaar moeiteloos laveert ze tussen horror en humor, tussen verheven en banaal, en tussen tongue-in-cheek en sérieux’. In haar dankwoord hield ze een pleidooi voor het omarmen van onzekerheden.
De Theo d’Or voor de meest grensverleggende podiumprestatie ging naar het hele ensemble van [meeuw], een voorstelling van Toneelhuis, Olympique Dramatique en theater arsenaal met zowel horende als dove spelers. Zij spelen de voorstelling samen bijna volledig in gebarentaal. ‘Hun [meeuw] gaat expliciet over het verlangen je verstaanbaar te maken aan de ander’, schrijft de jury. ‘En dat spel van verstaan en niet-verstaan, elkaar begrijpen en elkaar niet begrijpen, van verlangen en onmogelijkheid, is tot in de puntjes vervolmaakt.’ De acteurs hopen op navolging. ‘Plagieer en kopieer het’, riepen ze op tijdens het Gala. ‘Dat dit soort voorstellingen binnenkort niet meer genomineerd mag worden voor grensverleggende prestatie, maar voor vanzelfsprekend en doodnormaal.’
Naast de Theo d’Ors, reikte de Nederlandse Toneeljury vanavond ook de Regieprijs uit aan Elien van den Hoek. In haar voorstelling Voor ze verdwijnen bij Het Houten Huis & Theater STAP vierde ze volgens de jury ‘de kracht van de verbeelding’. De winnaar van de Mime/Performance Prijs 2025 is Melyn Chow. Haar Shaking Shame bij Frascati Producties en CAMPO, waarin vijf performers naakt alle schaamte van zich afschudden, is volgens de jury ‘een bevrijdende oefening in kwetsbaarheid’.
De allereerste ontwerpersprijs ging naar het hele ontwerpersteam van Dans Dans Revolutie: Lisa Weeda, Peter en Mathijs van Til, Wieger, Wendy van der Waal en Saskia van der Klei. Volgens de jury wisten de ontwerpers het publiek onder te dompelen in een ongekend immersieve ervaring. ‘Het ontwerp laat de grenzen tussen on- en offline ervaring, virtuele veiligheid en reële dreiging, tussen afstand en betrokkenheid op een ongekende manier in elkaar overlopen.’
De Gouden Krekel voor de meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie ging naar A Country Inside My Head van Dimphna van Kempen bij HNTjong, omdat ‘het verdriet over wat je hebt achtergelaten en de ononderdrukbare levenslust van tienermeiden er prachtig bij elkaar komen’. De meest indrukwekkende podiumpresentatie in het jeugdtheater leverde Piet Kooij. In Alleen maar lieve jongens van Loek Bakker/HNTjong heeft hij ‘vanaf moment één de toeschouwer in de tang’.
Hoofdredacteur van Theaterkrant, Simon van den Berg, ontving vanavond de proscenium-achter-de-schermen-prijs wegens ‘zijn werk als toneelcriticus, zijn inspanning voor Theaterkrant, het aanjagen van meerstemmigheid in de toneelkritiek en het mede opzetten van podiumkunst.net, waarmee een groot online theaterarchief in leven blijft’. Hij riep in zijn dankwoord onder meer op voor een betere betaling voor recensenten. ‘Dat is iets waarvoor ik me elke dag schaam en dat zouden jullie ook moeten doen.’
De belangenvereniging voor Acteurs, ACT, eerde aan het begin van de avond Vrouwen in Beeld. Deze organisatie zet zich in om het werk en de arbeidsmarktpositie van vrouwen in de Nederlandse audiovisuele industrie, en dus ook van acteurs, te versterken en beter zichtbaar te maken. Esther Schmidt en Sandy Seifert namen de prijs in ontvangst in witte t-shirts met SMURFIN erop. Met een nieuwe campagne willen ze benadrukken dat vrouw-zijn geen eigenschap is, maar dat er heel veel verschillende smurfinnen zijn.
De Wijkjury uit Breda zette Char Li Chung in de bloemetjes voor zijn regie Madame Butterfly. De prijs is de regisseur ‘ongelooflijk dierbaar’ omdat die komt van bezoekers voor wie theaterbezoek minder vanzelfsprekend is. ‘Zo lang nog niet iedereen zich welkom voelt in het theater is er werk aan de winkel.’
bron: Theaterkrant